1. Một số khái niệm:

1.1. Trách nhiệm và ý thức trách nhiệm trong hoạt dộng dạy và học.

-Theo từ điển tiếng Việt, trách nhiệm có nghĩa là điều phải làm, phải gánh vác hoặc phải nhận lấy về mình.

-Trách nhiệm trong hoạt động dạy học và quản lý giáo dục đối với lứa tuổi học sinh chưa thành niên được hiểu là hệ thống các giải pháp giáo dục mà gia đình, nhà trường, xã hội nhận thức một cách tự giác để tác động một cách đồng bộ đến học sinh lứa tuổi chưa thành niên nhằm đạt cho kỳ được mục tiêu đào tạo của cấp học và lớp học.

1.2. Sống có trách nhiệm

Người sống có trách nhiệm là người biết rõ bổn phận, nghĩa vụ, quyền hạn và quyền lợi của mình đối với bản thân mình và đối với người khác. Sống có trách nhiệm là phải sống với lòng tự giác cao, biết tôn trọng người khác, tôn trọng pháp luật của nhà nước và các quy định của tập thể, các quy định chung, không để ai phiền trách, nhắc nhở phê phán nặng lời với mình.

Khi sống có trách nhiệm, con người sẽ tìm thấy niềm vui trong công việc, gắn bó với gia đình, tập thể, xây dựng được mối quan hệ xã hội ngày càng tốt đẹp hơn.

1.3. Ý thức trách nhiệm

Ý thức trách nhiệm là quá trình tự nhận thức của cá thể đối với khách thể được phát triển thông qua một quá trình bậc thang với nhiều mức độ khác nhau đi từ tri giác, trực giác đến khái quát tổng hợp nhằm nhận chân giá trị về thế giới tự nhiên, thế giới xã hội và chính bản thân mình. Từ đó nhận rõ điều phải làm, phải gánh vác hoặc phải nhận lấy về mình trong mối tương quan với tự nhiên và xã hội.

Vận dụng vào giáo dục học sinh THCS , chúng ta có thể hiểu Ý thức trách nhiệm trong hoạt động giảng dạy và quản lý giáo dục đối với học sinh THCS , thuộc lứa tuổi chưa thành niên là hệ thống các biện pháp giáo dục của gia đình-nhà trường –xã hội nhằm tạo dựng cho trẻ về nhận thức, sự quan tâm chú ý, xây dựng và đánh giá hành vi đối tượng để các em thực hiện quá trình nhận thức cực kỳ đa dạng gồm: sự vật - hiện tượng - thế giới quan, tâm sinh lý, phẩm chất nhân cách, năng lực có thể đến từ bản thân gia đình nhà trường hoặc từ mối quan hệ xã hội. Chính từ đặc điểm của việc hình thành ý thức trách nhiệm, nội dung và phạm vi của nó mà quá trình giáo dục và tự giáo dục ý thức trách nhiệm trở nên thật sự cần thiết cho sự phát triển của chính các em.

2. Một số nét về thực trạng

2.1. Sự tác động của môi trường đối với học sinh THCS

a. Môi trường gia đình

Môi trường gia đình bao gồm các giá trị văn hóa mà cộng đồng gia đình góp sức tạo lập, xây dựng, gìn giữ và phát triển tạo nên không gian sống riêng để tiếp nhận hoặc từ chối các tác động của xã hội. Môi trường văn hóa gia đình có tính bền vững và kế thừa. Môi trường gia đình góp phần rất lớn trong việc hình thành nhân cách và sự tự nhận thức của các thành viên. Môi trường gia đình không bền vững, ẩn chứa nhiều yếu tố tiêu cực tất yếu dẫn đến nhận thức sai lầm, góp sức tạo ra những tính cách xấu, thiếu sức đề kháng đối với tác động xấu của xã hội và nhà trường của các thành viên đặc biết là lứa tuổi chưa thành niên.

Trong bối cảnh kinh tế -xã hội của đất nước Việt Nam đang chuyển động theo cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế, mặt tích cực phù hợp với quy luật khách quan rất lớn nhưng mặt trái của nó cũng rất đa dạng, phong phú và có khi khá nặng nể trong mối quan hệ giữa gia đình và con cái. Đó là sự thay đổi về mức sống và thu nhập; do cạnh tranh trên thương trường quá căng thẳng dẫn đến có một khoảng cách giữa cha mẹ và con cái dẫn đến có nhiều trường hợp chiều con quá mức, biến con “thành bố, thành mẹ”, tốn rất nhiều tiền chạy trường, chạy lớp, chạy điểm cho con khiến cho ý thức trách nhiệm trong con mờ dần nhường chỗ cho tính ỷ lại có khi rơi vào ích kỷ cực đoan. Nhiều bậc cha mẹ cho rằng những việc làm như trên là ý thức trách nhiệm, trong khi đó không nghĩ đến các biện pháp xây dựng, hình thành ý thức trách nhiệm cho con cái mình …

b. Môi trường nhà trường

Thực trạng môi trường nhà trường tác động đến học sinh THCS rất phong phú và nhiều chiều cạnh với nhiều đối tượng khác nhau nhưng cùng chung một mục tiêu bảo sự thành công các mục tiêu đào tạo đối với lớp học và cấp học. Môi trường nhà trường chính là nội dung và yếu tố có tính quyết định trong việc hình thành ý thức trách nhiệm cho học sinh. Nó là một nhân tố mạnh mẽ tạo nên nhân phẩm, đạo đức của trẻ. Ngoài gia đình, xã hội - nhà trường có tác động mạnh đến hướng đi, thắp sáng tương lai cho trẻ khi bước vào đời.

Vấn đề chọn trường, chọn lớp, chọn thầy trong bối cảnh kinh tế thị trường là một tất yếu khách quan. Chất lượng sản phẩm dịch vụ mà các trường cung cấp cho thị trường giáo dục là không đồng đều là một thuộc tính khách quan của thị trường được xác định từ thương hiệu của nhà trường, đội ngũ thầy cô, cơ sở vất chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy và học tập đáp ứng được yêu cầu cao của các đối tượng có thu nhập cao. Vấn đề cần quan tâm là việc chọn trường, chọn lớp, chọn thầy không do thị trường điều chỉnh mà lại mang nội dung tiêu cực bằng quan hệ mua bán ngầm làm sai hẳn bản chất của việc chọn trường, chọn lớp, chọn thầy

Môi trường nhà trường trong hình thành nhân cách, đạo đức cho học sinh THCS phải được xem là chủ yếu có tính quyết định trên các phương diện hình thành nhân sinh quan, thế giới quan. Không ai có thể thay thế nhà trường trong việc hình thành năng lực tư duy, rèn luyện phương pháp tư duy, quá trình tích lũy tri thức, hình thành các phẩm chất, nhân cách làm người cho học sinh. Việc giáo dục, hình thành nhân cách, phẩm chất đạo đức cho học sinh THCS là sự thống nhất hữu cơ giữa dạy chữ và dạy người. Không thể khoán cho bộ môn giáo dục công dân và chủ nhiệm lớp, rồi đến các đoàn thể. Giáo dục đạo đức và hình thành nhân cách là hệ thống biện pháp đồng bộ từ truyền thụ kiến thức bộ môn đến các hoạt động giảng dạy và quản lý giáo dục trong nhà trường.

Hiện nay, việc giáo dục đạo đức, giáo dục công dân cho người học gần như bị bỏ quên hoặc bị xem là thứ yếu. Cần coi trọng các tiết đạo đức trong trường học, cải tiến phương pháp dạy tiết đạo đức, giáo dục công dân trong nhà trường các khâu kiểm tra, dự giờ, giáo án… của môn này phải được chú trọng như môn chính khóa…

Vấn đề lớn nhất trong môi trường nhà trường trong xây dựng ý thức trách nhiệm cho học sinh THCS chính là hình thành đồng bộ các biện pháp trong dạy chữ và dạy người, trong hoạt động quản lý giáo dục.

Đề nghị bổ sung thêm vào chương trình môn giáo dục công dân bài “Trách nhiệm và Ý thức trách nhiệm” cho học sinh THCS.

c. Môi trường xã hội

Môi trường xã hội là sự tác động thường xuyên, hàng ngày của các hiện tượng chính trị, kinh tế, xã hội đối với nhận thức, hiểu biết của học sinh, điều chỉnh thế giới quan, nhân sinh quan của các em theo các chiều hướng khác nhau, đa dạng và khá phức tạp, có khi các em rất khó phân biệt được thật và giả, tốt và xấu, hiện tượng và bản chất. Môi trường xã hội chính là thuốc thử hàng đầu thử thách trí tuệ, nhân cách, phẩm giá con người đối với học sinh THCS.

Thực trạng xã hội hiện nay còn nhiều tệ nạn xã hội (cướp giật, ma tuý…) nếp sống của con người chưa cao, thiếu hiểu biết (vứt rác, phóng uế, mê tín…). Một số cán bộ, công chức thiếu gương mẫu, hạch sách dân, tham ô, hối lộ. Một số gia đình có con em đang trong độ tuổi đi học: cha mẹ làm ăn bất chính đã ảnh hưởng đến lối sống của các em. Cha mẹ không gương mẫu, thiếu sự quan tâm đến các em, một số người đã lợi dụng phương tiện thông tin truyền bá những văn hoá phầm xấu, những bài viết, hình ảnh có suy nghĩ lệch lạc…kích thích sự tò mò của học sinh làm ảnh hưởng xấu đến việc học tập của các em.

Kinh tế thị trường phát triển gắn liền với mở rộng hội nhập quốc tế đã làm thay đổi cục diện phát triển của đất nước. Chúng ta đã thoát ra cảnh một nước kém phát triển, đang tiến bước vào mục tiêu một nước có thu nhập trung bình trên thế giới. Kinh tế thị trường được thúc đẩy mạnh mẽ do sự tác động của thu hút đầu tư nước ngoài. Tất nhiên đi theo sự phát triển sâu rộng của kinh tế thị trường, cơ cấu dân cư thay đổi mạnh mẽ. Một bộ phận giàu lên nhanh chóng trong đó có những con người giàu lên do làm ăn bất chính. Sự biến đổi về bản chất của xã hội về kinh tế kéo theo sự thay đổi lớn vể xã hội tích cực và tiêu cực, bị chi phối bởi những lợi ích khác nhau, cạnh tranh nhau, thậm chí đối lập nhau. Về mặt văn hóa xã hội, hình thành một số tư tuổng, lối sống xấu như lối sống làm giàu bằng bất cứ giá nào, lối sống hưởng thụ bất chấp luân lý đạo đức miễn thỏa mãn các nhu cầu thấp hèn. Hiện tượng xã hội đen lũng đoạn một bộ phận cán bộ của Đảng và Nhà nước chưa có xu hướng giảm xuống. Mặt trái của cơ chế kinh tế thị trường đang thách thức những phẩm chất, giá trị đạo đức và nhân văn của dân tộc và nhất trong học sinh.

Hiện nay, một bộ phận học sinh chịu sự tác động từ những mặt tiêu cực của xã hội, đánh mất ý thức trách nhiệm, thiếu ý thức đạo đức kỷ luật, vi phạm pháp luật khi mới 15, 16 tuổi, có học sinh còn có hành động côn đồ như đuổi đánh, xúc phạm thầy cô giáo. Nói tục chửi thề khá phổ biến, … tham gia đua xe và các tệ nạn xã hội, tóc được nhuộm đủ màu, móng tay sơn đủ kiểu, mang mặc nhiều loại mốt với các hình thù quái dị cả những lúc ở nhà, ra đường không còn sự vô tư hồn nhiên của tuổi học trò.

Đi vào kinh tế thị trường, mở rộng Hội nhập quốc tế, có một thức tế khách quan mà những người làm công tác giáo dục nên có nhận thức thống nhất. Cơ chế kinh tế thị trường phát huy cao độ tính cá thể hóa của con người trong cuộc sống đặc biệt là đối với lớp trẻ. Đây chính là sự thách thức đối với các gia trị truyền thống, nó sẽ phá vỡ mạnh mẽ các giá trị không còn giá trị thúc đẩy sự phát triển nhưng có khi lại được lớp già bảo thủ bảo vệ và sung kính. Tuy nhiên cũng có khi có kẻ lợi dụng để phá vỡ tràn lan phục vụ cho mục đích cá nhân. Vì thế thách thức của môi trường xã hội đối với nhà trường và gia đình trong giáo dục và truyền thụ tri thức là rất lớn

d. Sự tiếp nhận tác động từ 3 môi trường của chủ thể

Đời sống của các em ở xã hội và ý thức trách nhiệm dần được hình thành khi các em hòa nhập tiếp xúc với các mối quan hệ xã hội. Bên cạnh hoạt động học tập, các hoạt động khác của học sinh THCS đòi hỏi và thúc đẩy các em có thái độ tích cực và độc lập hơn, tạo điều kiện cho các em được thỏa mãn nhu cầu giao tiếp của mình. Được cùng bạn học tập, tham gia các công việc có tính chất tập thể trong trường và ngoài xã hội. Các em phải ý thức được vị trí của bản thân khi tồn tại trong một tập thể, phải có tinh thần tự nguyện, tự giác, trách nhiệm cao. Học sinh nhận thức rằng một việc được hoàn thành không chỉ 1 cá nhân đơn lẻ có trách nhiệm mà phải cần sự đồng tâm hiệp sức của tập thể. Tất cả đều phải hy sinh và chịu trách nhiệm vì việc chung. Từ đó tầm hiểu biết xã hội của các em được mở rộng, kinh nghiệm sống phong phú, ý thức xã hội được nâng cao, tinh thần trách nhiệm được hình thành và củng cố.

Trong sự tiếp nhận tác động ảnh hưởng của 3 môi trường gia đình-nhà trường-xã hội, học sinh THCS không có sự tiếp nhận theo lối bình quân, dàn hàng ngang mà theo lối vòng tròn xoáy trôn ốc. Những phẩm chất mang tính thông thường đại chúng được hầu hết các em tiếp thu, những vấn đề đòi hỏi nâng tầm tư duy và hiểu biết sẽ giảm dần để đi tới tận cùng là những em rất xuất sắc. Ý thức trách nhiệm cao hay thấp phụ thuộc vào qúa trình tiếp nhận này. Ở đây chính là sự kết hợp giữa năng khiếu “tự giáo dục” với quá trình dạy chữ và dạy người của nhà trường, bề dày văn hóa của gia đỉnh và môi trường tạo sức phát triển cho lớp trẻ của xã hội.

2.2. Sự tác động của học sinh đối với môi trường.

Khi tiếp nhận hay chịu sự tác động của 3 môi trường, bước đầu tiên trẻ sẽ tự xây dựng hay tự giữ lại tất cả những nội dung đó bằng tư duy tổng hợp của một cá thể thiếu kinh nghiệm (như tờ giấy trắng). Tích hợp với suy nghĩ bản thân, tất cả những điều đó cho ra một tấm gương phản ánh quay lại tác động vào 3 môi trường gia đình, nhà trường, xã hội.

a. Tác động vào gia đình

Tuổi học sinh THCS tác động vào gia đình về mặt kinh tế và sự phát triển không lớn lắm và thường là cá biệt. Tác động có tinh phổ biến chính là sự trưởng thành về tri thức về nhân cách, về ý thức trách nhiệm đem lại cho gia đình niềm tự hào và niềm tin về sự trưởng thành. Cũng có những trường hợp các em trở thành chất xúc tác hàn gắn vết rạn nứt trong gia đình, ngăn ngừa các hành động xấu của người thân. Các em chính là cầu nối giữa gia đình với nhà trường và một phần đối với xã hội.

5. mặt tiêu cực, có một bộ phận các em đi vào con đường hư hỏng se trở thành nỗi đau lớn cho gia đình, có trường hợp gây ra sự đổ vỡ đến mức tan vỡ gia đình, tan cửa nát nhà, tiền của mất dần đến mức khánh kiệt.

b. Tác động vào môi trường giáo dục

Tác động lớn nhất của tuổi học sinh THCS vào môi trường giáo dục chính bản thân các em là đối tượng trung tâm hàng đầu mà tất cả các hoạt động giảng dạy vả quản lý giáo dục phải hướng tới. Các em chính là sản phẩm đào tạo của nhà trường, quyết định giá trị thương hiệu của nhà trương trong thị trường và trong cộng đồng xã hội.

Bên cạnh đó, các em cũng tạo ra những vết sạn lớn cho môi trường giáo dục của nhà trường xuất phát từ nhu cầu nhận thức bản thân phát triển mạnh xu thế độc lập tự đánh giá bản thân. Nhưng năng lực tự đánh giá chưa tương xứng với nhu cầu ở tuổi thiếu niên, kĩ năng phân tích đúng đắn những biểu hiện nhân cách chưa phát triển đầy đủ, tầm hiểu biết về trách nhiệm bản thân chưa khách quan. Các em không thỏa mãn với bản thân, sự khát khao uy tín, thích phiêu lưu mạo hiểm thúc đẩy một số em vươn lên chứng minh khả năng ( học tập tốt, chơi thể thao giỏi..) nhưng ngược lại cũng khiến một số em có rung cảm nặng nề ( cho là mọi người không công bằng, chơi xấu…)tệ hơn các em khẳng định mình theo hướng tiêu cực (ăn chơi, đua đòi, chưng diện lấy le với bạn bè..) Để giáo dục ý thức trách nhiệm cho các em trở nên khó khăn, những em cá biệt, ích kỷ, phát triển tâm lý lệch lạc luôn là mối đau đầu, cần nhiều sự quan tâm hơn của lực lượng giáo dục.

c. Tác động vào môi trường xã hội

Tác động lớn vào môi trường xã hội của các em học sinh THCS chính là sản phẩm có ich cho xã hội, hứa hẹn là chủ nhân tương lai của đất nước. Tuy nhiên có một bộ phận trở thành nỗi đau của xã hội trở thành đối tượng phạm pháp phải chịu nhiều hình phạt của pháp luật vào.

Sự khác nhau trong hoàn cảnh sống và hoạt động đó đã quyết định những biểu hiện vì ý thức trách nhiệm khác nhau ở mỗi học sinh. Những khác biệt căn bản trong sự phát triển khía cạnh này hoặc khía cạnh khác của tính người lớn ở thiếu niên khiến mức độ của ý thức trách nhiệm ở mỗi em cũng khác nhau.

2.3. Đặc điểm lứa tuổi học sinh THCS

Lứa tuổi học sinh THCS chưa hẳn là người lớn nhưng không còn là trẻ con, Bộ luật tố tụng hình sự dành hẵn 1 chương về lứa tuổi này là lứa tuổi của người chưa thành niên. Công ước quốc tế về trẻ em và quyền của trẻ em là công ước của lứa tuổi chưa thành niên. Các em chịu sự thay đổi mạnh về thể chất lẫn tâm lí tư duy, suy nghĩ, thành những cấu tạo mới về chất trong tất cả mọi mặt. Sự biến đổi cơ thể của tự ý thức, của kiểu quan hệ với người lớn và bạn cùng tuổi, của hoạt động học tập và sinh hoạt đã làm xuất hiện nhựng yếu tố mới của sự trưởng thành.

-Yếu tố đầu tiên là tính tích cực xã hội mạnh mẽ của bản thân các em nhằm lĩnh hội những chuẩn mức và giá trị xã hội nhằm xây dựng quan hệ thỏa đáng vời người lớn và bạn bè nhằm thay đổi bản thân theo những ý định và mục đích riêng. Thời kỳ thiếu niên quan trọng ở chỗ những cơ sở phương hướng chung của sự hình thành những quan điểm xã hội và đặc điểm của nhân cách được hình thành. Chúng sẽ tiếp tục phát triển ở tuổi thanh niên. Các em tuy chưa thành niên nhưng cũng phải chịu trách nhiệm về những hành vi của mình (nếu phạm pháp).

III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP

1. Về phía gia đình

Có thể đánh giá gia đình là nhân tố hàng đầu trong việc hình thành ý thức trách nhiệm cho học sinh THCS từ trong nền văn hóa và tình thương, trách nhiệm cao của mỗi thành viên. Chúng tôi xin nêu một số cách làm từ môi trường gia đình.trong xây dựng ý thức trách nhiệm cho các em.

1.1. Giữ cho được nếp nhà.

Gia đình và truyền thống gia đình có ảnh hưởng rất lớn đến việc hình thành và giáo dục đạo đức cho học sinh. Một học sinh nếu đuợc sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống, các thế hệ có quan hệ tốt với nhau, có tôn ti trật tự, quan tâm chăm lo giáo dục con cháu, thực sự là tấm gương để con cháu noi theo thì bản thân học sinh đó bước đầu sẽ có nền tảng đạo đức tốt và là nền tảng căn bản để hình thành ý thức trách nhiệm.

Trái lại, học sinh ở trong môi trường mà gia đình thường xuyên lục đục, các thế hệ không tôn trọng lẫn nhau… sẽ ảnh hưởng không tốt đến hệ tư tưởng đạo đức của học sinh đó, là cơ sở hình thành ý thức trach nhiệm. Ngày nay, nhiều gia đình có điều kiện kinh tế rất quan tâm đến việc đầu tư vật chất cho con học tập, điều đó là rất cần thiết nhưng chưa phải lả đủ nếu thiếu sự quan tâm đến trách nhiệm của người làm cha, làm mẹ thì các em sẽ hình thành nhanh tính ích kỷ, xem thường những bài học đạo đức, cách ứng xử có văn hóa. Thực tế cho thấy không ít ông bố, bà mẹ quá nuông chiều con cái, khi con đòi hỏi bất kỳ điều gì đều đáp ứng mà không cần biết lý do, các em xin tiền để đóng học mua sách thực chất là đi chơi điện tử hoặc các trò vô bổ khác mà bố mẹ không biết. Cá biệt, có trường hợp con bỏ học nhưng bố mẹ không hay.

1.2. Thực hiện nhất quán quan hệ tình thương và trách nhiệm.

Ông cha ta ngày xưa có lúc nói “thương cho đòn, ghét cho chơi”. Vấn đề đặt ra ở đây là cần có sự quan tâm đúng mức, giáo dục toàn diện, yêu cầu cao của phụ huynh đối với con em mình, nhưng không phải bằng biệp pháp qúa cứng rắn khiến cho các em cảm nhận mình bị ghét bỏ thì tác hại vô cùng to lớn. Ý thức trách nhiệm được thay bằng lòng oán trách có khi biến thành lòng căm thù.

Yêu cầu cao, nghiêm khắc đối với con là hoàn toàn đúng nhưng phải đi cùng sự tôn trọng nhân cách làm người của con, có nghĩa là trên phương diện con người con phải được đối xử bình đẳng giữa người với người. Đối xử bình đẳng đi cùng lòng thương con không bờ, không bến của các bậc sinh thành sẽ hình thành tình thương, lòng cảm phục và đi tới hình thành ý thức trách nhiệm trong mội một học sinh. Ý thức trách nhiệm của cha mẹ chuyển sang cho con và chỉ được ra đời khi con cái cảm nhận được hơi ấm trong vòng tay ấm áp, chở che của bố mẹ.

Tôn trọng giá trị làm người của con là phải đối thoại với con, tạo điều kiện và không khí để con được thoải mái bộc lộ ý kiến của mình, được tranh luận với bố mẹ về những vấn đề chưa tìm được tiếng nói chung. Mọi sự áp đặt mang tính quân phiệt chi đem lại hậu quả mất con, hoặc tạo ra cách bức tâm lý klho1 hàn gắn được.

Tôn trọng trong yêu cầu cao đối với con của những bấc làm cha, làm mẹ cần có đầy đủ các thông tin về con. Như vậy gia đình nhất thiết phải gắn với nhà trường và các tổ chức xã hội mà con học và tham gia không chối bỏ trách nhiệm của mình trước nhà trường…

1.3. Tấm gương sống.

Và liệu có bao nhiêu bậc phụ huynh hiện nay đủ “tự tin” để dạy con điều hay lẽ phải? Có bao nhiêu bậc cha mẹ hiện nay đang là tấm gương tốt cho con cái noi theo? Trong một thế giới đang đề cao sự thoả mãn tức thì những ham muốn bản năng, thì gia đình có vai trò rất quan trọng trong việc khơi dậy ý thức về cái tốt và cái xấy, về cái đáng làm và không nên làm, nhưng hình như lâu nay các bậc cha mẹ đã không đóng đúng vai trò của mình. Những gì thế hệ trẻ đang làm hôm nay chắc chắn đã có sự góp sức từ trước của gia đình.

1.4. Không chối bỏ trách nhiệm

Có nhiều em học sinh trượt dài vào hư hỏng có nguyên nhân không nhỏ từ cha mẹ. Cha mẹ không dám làm việc thẳng thắn, trung thực với nhà trường, thậm chí còn quy trách nhiệm làm cho con mình hư hỏng là do nhà trường. Vì thế khi nhà trường thi hành kỷ luật, bèn quay lại trách mắng con cái. Kiểu cách trốn tránh trách nhiệm của các bậc cha mẹ sẽ làm cho con em chúng ta rất dễ rơi vào sai lấm, khủng hoảng tâm lý, cá biệt có trường hợp rơi vào tội lỗi.

2. Về phía nhà trường

Đối với nhà trường, các em chính là sản phẩm đào tạo của nhà trường, quyết định giá trị thương hiệu của nhà trương trong thị trường và trong cộng đồng xã hội. Cần phải đổi mới cách giáo dục, xây dựng ý thức trách nhiệm cho học sinh một cáh cơ bản.

2.1. Dạy chữ và dạy người là một.

Dạy chữ và dạy người là một đã được nhà trường phong kiến đặc biết là các bậc sĩ phu thực hiện rất hiệu qủa, chỉ có vấn đề chúng ta, những hậu thế có quyết tâm, chịu khó làm được như người xưa hay không? Chúng tôi cho rằng đạt được cách làm này cần có sự xác định cụ thể mục tiêu đào tạo, bớt đi ngôn ngữ chính trị mà cần làm rõ các chuẩn đạo đức mà mỗi một học sinh phải nhập tâm có khi học xong một lớp học và khi rời ghế nhà trường.

Từ mục tiêu đào tạo của lớp học, cấp học, mỗi giáo viên bộ môn lồng nội dung xây dựng ý thức trách nhiệm với bản thân, với gia đình, với nhà trường, với xã hội bằng các ví dụ, bài tập, bài ngoại khóa sinh động, hấp dẫn và luôn luôn lặp đi lặp lại chủ đề ý thức trách nhiệm, “mưa dầm thấm lâu” chắc chắn với phương pháp này ý thức trách nhiệm sẽ hình thành lớn lên trong tâm hồn các em. Nếu trẻ đến trường từ lứa tuổi mẫu giáo, thì phải có nội dung giáo dục qua bài giảng, qua chương trình, qua thực tế một cách cụ thể hơn, rõ ràng hơn. Thậm chí có thể tổ chức những buổi học ngoại khoá trong phụ huynh, thực chất là bồi dưỡng phương pháp giáo dục trẻ thơ, vừa là hội thảo, trao đổi kinh nghiệm theo chuyên đề, vừa là yêu cần rõ ràng với các bậc phụ huynh. Cùng một chủ đề hình thành ý thức trách nhiệm.

Như vậy chúng ta phải đoạn tuyệt với quan niệm xây dựng đạo đức, phẩm chất nhân cách cho học sinh là nhiệm vụ của bộ môn giáo dục công dân và giáo viên chủ nhiệm lớp. Giáo viên các bộ môn không chỉ bó hẹp trong việc dạy chữ mà còn phải truyền tải cho người học những giá trị, chuẩn mực đạo đức xã hội và cụ thể là ý thức trách nhiệm trong học tập bộ môn để học trở thành những con người toàn diện, biết sống và biết tôn trọng người khác.

Nhà trường cần đưa nội dung dạy chữ đi liền với dạy người thành tiêu chí đánh giá chất lượng giáo án, đánh giá chất lượng giảng dạy của giáo viên, chấm điểm thi đua, xét nâng lương và đề bạt nâng cấp cho giáo viên…

Việc tuyển chọn, xây dựng đội ngũ giáo viên có chuyên môn giỏi, phẩm chất đạo đức tốt cần được các ngành, các cấp có thẩm quyền quan tâm đúng mức, kiên quyết đưa ra khỏi ngành những người không đủ tư cách đạo đức không đủ năng lực giảng dạy chuyên môn vì sự tiến bộ và phát triển của nền giáo dục nước nhà.

2.2. Thống nhất biện pháp xây dựng ý thức trách nhiệm cho học sinh đối với các hoạt động giáo dục trong và ngoài nhà trường.

Học sinh ngày nay nắm lượng thông tin trong và ngoài lớn hơn truớc rất nhiều, cho nên phải có biện pháp giáo dục phù hợp với tâm lý, lứa tuổi của thanh thiếu niên ngày nay (hiểu biết mọi mặt nhiều tính tự quản cao, sự vươn lên mạnh mẽ… phải nắm được điểm mạnh, điểm yếu của trẻ để biết phát huy và ngăn chặn.

Tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất cho trường học, từ chỗ trường khang trang sạch đẹp và có tác dụng giáo dục tạo ấn tượng với học sinh, từ đó dẫn tới rèn luyện ý thức văn hóa – thanh lịch – văn minh.

Toàn Hội đồng sư phạm nhà trường phải có ý thức thường trực làm công tác giáo dục, nên có quan điểm: “Giáo dục đạo đức cho học sinh không phải của riêng ai”.

Sự phối hợp giáo dục giữa gia đình, nhà trường xã hội phải được nâng lên chặt chẽ hơn nữa. Hết sức tránh hình thức mà phải bắt tay làm việc cụ thể, phối hợp cụ thể, tích cực.

Những hoạt động ngoài giờ lên lớp sinh hoạt truyền thống theo chủ điểm cần được chuẩn bị rất kỹ càng, mang tính hiệu quả cao về giáo dục.

2.3. Đưa nội dung tạo lập ý thức trách nhiệm vào tiêu chuẩn đánh giá xếp hạng đạo đức học sinh, bình bầu học sinh giỏi, học sinh xuất sắc các loại

Đây là hoạt động rất dễ rơi vào hình thức, vụ thành tích. Vì vậy việc đánh giá này được thực hiện thông qua đánh giá kết qủa giảng dạy của thầy trong xây dựng ý thức trách nhiệm từ các nội dung bài giảng; đánh giá qua kết qủa các ký thi cuối kỳ, các bài làm của học sinh từ các bộ môn; đánh gia qua kết qủa hoạt động các chủ đề được thực hiện từ các phong trào của Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, Đoàn TNCSHCM.

Xác định rõ phương pháp đánh gia có tinh khoa học để các giáo viên chủ nhiệm thực hiện. Như vậy Sở Giáo dục và đào tạo hoặc Phòng Giáo dục quận cần triển khai ngay đề tài nghiên cứu xây dựng tiêu chí đánh gia ý thức trách nhiệm của học sinh. Kết quả nghiệm thu đề tài chính là nội dung phương pháp đánh giá ý thức trách nhiệm của học sinh cho giáo viên chủ nhiệm lớp.

8991145. hoạt động của Đoàn TNCS HCM và Đội thiếu niên cần tạo ra phong trào xây dựng ý thức trách nhiệm cho học sinh bằng các hành động cụ thể thiết thực trong học tập, giảng dạy và hoạt động xã hội, từng bước biến phong trào thành công tác thường xuyên hàng ngày của các tổ chức trên.

2.4. Tổ chức lớp học tập, thi đoạt giải chủ đề xây dựng ý thức trách nhiệm của người học sinh trong cơ chế kinh té thị trường- thực tiễn và bài học.

Đây là hoạt động có ý nghĩa tạo dựng nếp suy nghĩ thường trực cho các em học sinh từ tổ đến lớp, đến khối lốp, đến toàn trường. Tổ chức các lớp ngoại khóa mới các cán bộ Công an phụ trách đối tượng chưa thành niên đến báo cáo về các tác động của thị trường đến suy thoái đạo đức phẩm chất của học sinh đến trách nhiệm hình sự của học sinh chưa thành niên nếu vi phạm pháp luật. Tổ chức tham quan các trại giam giữ các đối tượng chưa thành niên. Từ đ1o mới tiến hành tổ chức sinh hoạt chủ đề náy với nhiều hình thức khác nhau… Cuối cùng kết thúc bằng cuộc thi có thưởng xứng đáng.

3. Về phía xã hội

3.1. Hãy cho học sinh tiếp cận vào các mặt trái của cơ chế kinh tế thị trường.

Hãy coi các em là thành viên của xã hội để tổ chức cho các em tham gia những hoạt động xã hội; những buổi tham quan, dã ngoại rất bổ ích, nâng cao tầm nhìn, tầm hiểu biết, tạo sự quan tâm tập thể, nâng cao tính tự lập và đặc biệt giáo dục cao lòng yêu quê hương, đất nước mình.

Nói đến những hành vi lệch lạc trong giới trẻ hiện nay thì không thể không đề cập những gì đang diễn ra trong hiện thực của đời sống xã hội. Những vụ việc như tham ô tham nhũng của người lớn được du di cho qua không thể không khiến người trẻ nghĩ rằng “làm sai cũng chẳng sao cả”, vì đâu có thấy những hành vi đó bị trừng phạt thích đáng đâu.

Khi chúng ta mở cửa giao lưu với thế giới thì những luồng văn hoá, những giá trị khác lạ chắc chắn cũng sẽ tràn vào. Vấn đề ở đây là không phải và cũng không thể ngăn chặn các luồng văn hoá ấy, mà phải tạo cho từng thành viên trong xã hội, nhất là giới trẻ, sức đề kháng trước luồng văn hoá, lối sống ấy.

3.2. Thực hiện đồng bộ sự kết hợp nhà trường với gia đình và xã hội do nhà trường làm đầu mối.

Cần có được thường tri liên tịch giữa nhà trường với gia đình và các tổ chức xã hội gắn với học sinh như Hội Phụ nữ, Đoàn TNCSHCM, Công an xác định nội dung phối thực hiện trong xây dựng ý thức trách nhiệm cho học sinh THCS.

Gắn các hoạt động của nhà trường với các hoạt động xã hội như chống ma túy, mại dâm, tình dục lành mạnh; ý thức trách nhiệm của tuổi trẻ đối với gia đình và xã hội…

         Việc giáo dục ý thức trách nhiệm cho học sinh là một vấn đề cần hết sức quan tâm, nhất là trong tình hình hiện nay. Làm sao chúng ta đạt được mục đích khi ra trường, học sinh không những được trang bị về kiến thức mà còn phải được thể hiện con người được phát triển toàn diện về mọi mặt (trí, đức, thể, mỹ). Như vậy, chúng ta mới dần có những thế hệ mai sau có đức, tài trọn vẹn, sẽ là những chủ nhân rất hữu ích cho xã hội, và có được như vậy ta mới tin rằng đất nước ta sẽ phát triển mạnh._/.

79- kE HOACH HIEN MAU TINH NGUYEN 2018.doc

TB 3003 SGDĐT y kien chi dao cua GĐ ve GD huyen Long Phu.pdf

34- TB tập huấn cổng thông tin điện tử.doc

CV 21 BHXH huong dan su dung phan mem tra cuu thong tin.pdf